W ramach obchodów święta 3 maja Stowarzyszenie Regionalny Ośrodek Dokumentacji WIEŻA 1916 zaprasza na jubileusz 100-lecia powstania „Gazety Ostrzeszowskiej”.
W programie:
1. Otwarcie na ostrzeszowskim rynku wystawy jubileuszowej „Gazeta Ostrzeszowska” 1919-1939.
2. Okolicznościowy stragan z numerem specjalnym gazety, wydawnictwami regionalnymi i smakołykami z babcinej kuchni.
3. Stylizowana retro fotografia grupowa na tle ratusza w strojach i z eksponatami z epoki.
4. Pokaz powstawania obrazu w camera obscura wielkości naturalnej (w kamerze mogą pomieścić się 4 osoby).
5. Miłe spotkania i pamiątkowe zdjęcia.
6. Tematyczne zadania (questy) u tajemniczych, stojących na rynku, postaci z epoki – w zamian będzie można otrzymać okolicznościową gazetę.
Obowiązuje stylizacja na lata dwudzieste, lata trzydzieste wg własnej inwencji i wyobraźni!
Do zobaczenia!
Zarząd Stowarzyszenia ROD WIEŻA 1916
Marian Hipolit Malinowski – twórca „Gazety Ostrzeszowskiej” z żoną Anielą i córką Ireną, 19 lipca 1914 r.
GAZETA OSTRZESZOWSKA powstała jako efekt różnorodnych działań społecznych i patriotycznych społeczeństwa polskiego w Ostrzeszowie. Marian Malinowski, redaktor naczelny i wydawca znał w mowie i piśmie trzy języki (polski, niemiecki i rosyjski), które służyły mu do redagowania gazety na podstawie informacji z wielu polskich i zagranicznych źródeł. Gazeta przez 20 lat publikowała wiadomości ze świata, Europy, kraju i naszego miasteczka. Na początku była dość neutralnym pismem, ale z czasem kierowała się jako prasa dla Polaków i katolików. Krytykowała faszyzm i nazizm, potępiając także w wielu artykułach komunizm. Ostatni numer ukazał się 30 sierpnia 1939 roku. Zawierucha wojenna przesiedliła redaktora Malinowskiego wraz z rodziną, podobnie jak kilkanaście innych rodzin z naszego miasta, do Generalnej Guberni w okolice Mińska Mazowieckiego. Do Ostrzeszowa wrócił po zakończeniu działań wojennych. Spełnił się straszny scenariusz, o którym wcześniej pisał w swojej gazecie, że „komunizm jest wielkim złem i trzeba się go wystrzegać”. Prorosyjska władza ludowa zabrała mu maszyny drukarskie i zabroniła jakiekolwiek działalności wydawniczej.
Z okazji 100-lecia gazety został opracowany specjalny numer jubileuszowy, w którym znajdziemy nie tylko wyczerpującą historię Gazety Ostrzeszowskiej (1919-1939) i dzieje życia Mariana Malinowskiego, ale także genezę sprowadzenia w 1910 roku obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej do ostrzeszowskiej fary, czy też przedrukowany z nr 51 z dnia 1 i 2 lipca 1922 roku artykuł o 25-leciu gniazda „Sokół” w Ostrzeszowie. Współczesny numer jubileuszowy będzie ilustrowany oryginalnymi fotografiami i ogłoszeniami z tamtych lat.
Ilustracje: Archiwum Studia 6×6
Winieta wydania jubileuszowego Gazety Ostrzeszowskiej — 1 kwietnia 2019 r.
Drukarnia Gazety Ostrzeszowskiej, piąty z lewej, w okularach i z wąsem, Marian Malinowski obok niego po lewej stronie córka Irena, lata 30. XX w
Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej wprawiony 15 maja 1911 roku w główny ołtarz kościoła farnego w Ostrzeszowie.
Pergamin z opisem historii zamówienia obrazu w Częstochowie i sprowadzenia go do Ostrzeszowa. Pergamin udostępniony przez ks. prob. Leszka Szkopka
Zapraszamy członków i sympatyków Stowarzyszenia ROD WIEŻA 1916
do Biblioteki Publicznej w Ostrzeszowie, Plac Borek 17 na otwarte zebranie sprawozdawcze w dniu
21 marca (czwartek) 2019 roku o godz. 18
W programie:
1. Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia za rok 2018 i podjęcie stosownych uchwał.
2. Omówienie planów stowarzyszenia na rok 2019:
* III edycja konkursu fotograficznego dla młodzieży pt. „Moje miejsce, mój czas”
* wystawa w galerii ulicznej na rynku z okazji 100-lecia wydania pierwszego numeru Gazety Ostrzeszowskiej i publikacja egzemplarza okolicznościowego gazety
* organizacja pikniku artystycznego w budynku byłej SP 3.
3. Relacja ze spotkania Zarządu Stowarzyszenia z burmistrzem Patrykiem Jędrowiakiem.
4. Dyskusja, wolne wnioski!
Członków Stowarzyszenia prosimy o uregulowanie składek za rok 2018 i 2019 w wysokości 50 zł
(Nr konta: 65 8413 0000 0116 2741 2000 0001)
Z poważaniem
Stanisław Kulawiak – prezes
Aneta Pawlarczyk-Świtoń – wiceprezes
Grzegorz Kosmala – skarbnik
Winieta „Gazety Ostrzeszowskiej” nr 47 z dnia 17 czerwca 1922 r.
Fragment historii gniazda „Sokół” w Ostrzeszowie zamieszczanej w kilku numerach GO w 1922 roku, „Gazeta Ostrzeszowska” nr 26 z dnia 22 sierpnia 1922 r.
Towarzystwo Kołowników – „Sokół” Ostrzeszów, 1905 r., fot. Marian Malinowski
Prezentujemy reportaż z debaty o kulturze autorstwa Łukasza Śmiatacza zamieszczony w nr 9 „Naszych stron ostrzeszowskich” z dnia 28 lutego 2019 r. Ilustrujemy go relacjami filmowymi wykonanymi przez Studio 6×6 z wykładów prof. Piotra Łuszczykiewicza, dra Wiesława Przybyły i promocji tomiku poezji Michała Domagalskiego. Podczas debaty w ciągu prawie trzech godzin mieliśmy okazję być w innym wymiarze. Przed nami szara codzienność i pytania – Czy chcieć to znaczy móc i jak urealnić nasze marzenia?
Majowe dywagacje przed kapliczką w Torzeńcu, fot. St. Kulawiak
Debatowali o życiu artystycznym Ostrzeszowa
Około trzech godzin trwała debata pod hasłem „Życie artystyczne w Ostrzeszowie i okolicy”, która w późne piątkowe popołudnie (22 lutego) odbywała się w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy. Wydarzenie to wspólna inicjatywa Stowarzyszenia Regionalny Ośrodek Dokumentacji Wieża 1916 oraz Stowarzyszenia Radość Czytania. Z zaproszenia organizatorów skorzystało kilkadziesiąt osób, przede wszystkim twórcy i działacze kultury, reprezentujący zarówno instytucje samorządowe, jak również pasjonaci oraz pomysłodawcy wydarzeń stanowiących inicjatywy oddolne. Wszyscy oni zebrali się po to, by porozmawiać o aktualnej kondycji ostrzeszowskiej kultury i wymienić się opiniami na ten temat.
– Nam nie zależy na zaszczytach – podkreśla prezes Stowarzyszenia ROD Wieża 1916 Stanisław Kulawiak. – Nam w tej chwili zależy na młodym pokoleniu, na edukacji młodego pokolenia, aby ono tutaj mogło rozwijać swoje talenty i z dumą chwalić się swoim matecznikiem w świecie, tam, gdzie wyjeżdża.
Punktem wyjścia do zorganizowania debaty były wieloletnie, wciąż bezskuteczne, starania o adaptację ostrzeszowskiej Wieży Ciśnień na potrzeby Ośrodka Edukacji Artystycznej, list otwarty Szymona Chwalisza do władz miasta i mieszkańców, a także traktowanie kultury po macoszemu przez kandydatów startujących w ubiegłorocznych wyborach samorządowych. Poprzez zainicjowanie debaty, organizatorzy chcieli zwrócić uwagę na problemy, z jakimi lokalni twórcy borykają się tutaj, ich zdaniem, od wielu już lat.
– Możemy cofnąć się o prawie sto lat i pomyśleć, w jaki sposób został potraktowany patron tutejszej biblioteki Stanisław Czernik, który ze swojej nauczycielskiej pensji wydawał „Okolicę poetów” – dodaje S. Kulawiak. – Co zrobiono po wojnie z patronem Ostrzeszowskiego Centrum Kultury, czyli z Antonim Serbeńskim, wysiedlając go z kolejnych pracowni, aż do skutku. W tej chwili wielu z nas chwali się, że grafiki Edwarda Haladyna kupowano po dziesięć złotych. W ten sposób traktuje się twórców w tym środowisku. Mam nadzieję, że będzie lepiej.
Dyskusję poprzedziły dwa niezwykle interesujące wykłady. Prof. Piotr Łuszczykiewicz mówił o hipsterach jako współczesnych autentystach.
– Jesteśmy w mieście, które było Mekką polskiego autentyzmu, stolicą jednego z najważniejszych awangardowych ugrupowań literackich, bardzo szczególnych – podkreślił. – Gdyby dokładnie się przyjrzeć, nie ma na przedwojennej mapie poezji polskiej silnego Kalisza, nie ma silnego Ostrowa, a jest bardzo silny Ostrzeszów.
Autorem drugiego wykładu był dr. Wiesław Przybyła, autor m.in. monografii Stanisława Czernika, związanego z Ostrzeszowem pisarza, twórcy nurtu literackiego zwanego autentyzmem. Prelegent mówił o znaczeniu edukacji artystycznej, zwracając jednocześnie uwagę, że jej poziom w polskich szkołach pozostawia wiele do życzenia.
– Edukacja artystyczna stanowi sedno edukacji w ogóle – powiedział na koniec z naciskiem.
W sprawie tej głos zabrał także Adam Fulara, pedagog i znakomity, uznany w kraju i za granicą, muzyk. Jego zdaniem, oprócz edukowania młodzieży, powinno się dążyć do powstania czegoś, co można byłoby nazwać marką „ostrzeszowska kultura”. Jak wyjaśnił, chodzi o wypracowanie mechanizmu promocji artystów, którzy tworzą w tym mieście dzieła na wysokim poziomie artystycznym. Przykład to, wspomniany już, Szymon Chwalisz, artysta plastyk, którego sztuka staje się nie tylko coraz bardziej znana i popularna, ale też doceniana.
– Instytucji kulturalnych nie można mierzyć miarą rentowności i nie można tego przekładać bezpośrednio na pieniądze, tylko na walory edukacyjne – przekonywał. – Żeby wykształcić młodzież i później zarobić na niej, w sensie marki, trzeba zainwestować. Ja od miasta nie dostałem ani złotówki, za co bardzo dziękuję. Mam nadzieję, że te pieniądze się pozbierały i spłyną na kolejnych młodych artystów i młode talenty.
W odpowiedzi na stwierdzenia padające z ust twórców, przedstawiciele instytucji kultury, w tym dyrektor Ostrzeszowskiego Centrum Kultury Artur Derewiecki i kustosz Muzeum Regionalnego Mirosława Rzepecka zapewniali, że są i zawsze byli otwarci na współpracę z nimi. Jak jednak zwrócił uwagę, reprezentujący Ostrzeszowskie Centrum Kultury – Michał Szmaj, problemem może być brak odpowiedniej komunikacji.
– Uważam, że problemem społeczności takich jak Ostrzeszów, w skali ogólnopolskiej, i to też powinno na tym spotkaniu wybrzmieć, jest właśnie to, że wiele organizacji pozarządowych i instytucji kultury, jak biblioteki i centra kultury, w imię własnego interesu, w imię tego, żeby coś „było moje”, stronią od współpracy. Myślę, że w wielu aspektach możemy współpracować, gdy będziemy więcej rozmawiać.
M. Szmaj zachęcał zatem do dialogu, podobnie zresztą jak starosta Lech Janicki oraz Bolesław Grobelny – pedagog, artysta i były prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Ostrzeszowskiej. Póki co, wygłoszone podczas debaty opinie i propozycje mają zostać spisane i w tej formie przekazane na ręce władz samorządowych. Jest więc szansa, że debata będzie kontynuowana, choć być może w nieco innej formule. Spotkanie uświetniły wiersze z najnowszego tomiku ostrzeszowskiego poety Michała Domagalskiego, zatytułowanego „Poza sezonem”.
W ogólnopolskim konkursie „Bielskiej Zadymki Jazzowej” ostrzeszowski gitarzysta Adam Fulara zakwalifikował się do wzięcia udziału w mistrzowskich warsztatach z Patem Metheny – najbardziej utytułowanym, żyjącym muzykiem jazzowym, który oprócz trudnej i wymagającej muzyki jest kompozytorem znanych radiowych przebojów takich, jak „This Is Not America” (Davie Bowie). Aby wziąć udział w warsztatach trzeba było nagrać jeden z utworów z repertuaru mistrza, Fulara zaprezentował polifoniczną improwizację do „All The Things You Are” (Kern), którą to Pat Metheny także wykonywał w kontrapunkcie, ale w duecie z Jimem Hallem. Fulara nagrał wersję, w której oba głosy realizuje sam.
Przez trzy godziny w wypełnionej sali bibliotecznej zainteresowani ostrzeszowską kulturą mówili o kondycji ostrzeszowskich twórców i edukacji artystycznej w szkołach, instytucjach i stowarzyszeniach naszego regionu. Stanisław Kulawiak przedstawił 10-letnie starania Stowarzyszenia ROD WIEŻA 1916 o utworzenie w wieży ciśnień Ośrodka Edukacji Artystycznej. Prof. Piotr Łuszczykiewicz w fascynującym wykładzie o genezie i znaczeniu ruchu hipsterów poprowadził paralele pomiędzy współczesną awangardą artystyczną a tradycjami literackimi autentystów. O znaczeniu i poziomie edukacji artystycznej dla młodego pokolenia mówił dr Wiesław Przybyła. Jego konkretna i precyzyjna analiza szkolnych programów nauczania podkreśliła sens szukania nowych sposobów edukacji. Swoje wiersze z najnowszego tomiku „Poza sezonem” czytał Michał Domagalski, ostrzeszowianin zarażony nieprzeciętnym literackim talentem. Poetycka interpretacja paradoksów codzienności była chwilą wytchnienia przed emocjonalną dyskusją, która podzieliła pracowników Ostrzeszowskiego Centrum Kultury i niezależnych młodych artystów. Oznacza to potrzebę dalszych spotkań i szukania konstruktywnych rozwiązań dla nauczania młodzieży i promocji lokalnych twórców.
Jury w składzie: prof. Piotr Chojnacki – przewodniczący, prof. Maciej Guźniczak i art. fotografik Stanisław Kulawiak po przejrzeniu 180 prac zdecydowało przyznać nast. nagrody:
I nagroda – Marek Dytfeld, Ostrzeszów za cykl pt. „Ogródki niedziecięce”
II nagroda – Dominika Koszowska, Katowice za cykl prac pt. „Ostatni zbieracze ziół z Podlasia”
Nagroda specjalna – Piotr Kosmala, Ostrzeszów za cykl pt. „Tutaj mieszkam ja…”
Wyróżnienia – Jolanta Chowańska-Różańska, Kalisz; Paweł Czarnecki, Warszawa; Wojciech Domagała, Kielce; Romuald Fajtanowski, Bydgoszcz; Daria Torbiarczyk, Kalisz
Na wystawę została zakwalifikowana także praca Ewy Dytfeld z Ostrzeszowa pt. „Exodus”
Serdecznie gratulujemy!
Marek Dytfeld z nagrodzonym zestawem pt. Ogródki niedziecięce, fot. G. Kosmala
Laureaci i organizatorzy konkursu, fot. G. Kosmala
Ostrzeszów, 22 lutego 2019 roku, godz. 17.00
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Ostrzeszów
Dlaczego taki temat?
Debata o kulturze, czyli o dorobku materialnym, intelektualnym i duchowym społeczeństwa w naszej ostrzeszowskiej okolicy, określonej precyzyjnie przez Mariana Pilota jako Matecznik. Wieloznaczne pojęcie kultury możemy określić jako zespół wszelkich wartości wytworzonych przez człowieka, czyli twórcę – dobrego rzemieślnika, wykształconego naukowca czy też utalentowanego artystę. Tak ogólnie możemy zakreślić temat naszych rozważań.
Dlaczego tutaj?
Myśląc o historii naszego regionu i jego specyficznym usytuowaniu należy zwrócić uwagę na ważne czynniki – kilkuwiekowy podział ziemi ostrzeszowskiej przez zabór pruski i rosyjski (granica na Prośnie) i wzajemne przenikanie się obszarów Wielkopolski i Śląska. Dodając do tego migracje ludności wynikające ze zdarzeń historycznych i konieczności administracyjnych otrzymujemy tygiel kulturowy naznaczony genotypem kreatywności. To tutaj żyli i tworzyli nasi znamienici przodkowie różnych narodowości i wyznań, o których selektywnie w zależności od konfiguracji ustrojowych sobie przypominamy.
Dlaczego teraz?
Organizatorami debaty są Stowarzyszenie Regionalny Ośrodek Dokumentacji WIEŻA 1916 i Stowarzyszenie RADOŚĆ CZYTANIA. To ważne, dlaczego dwie niezależne organizacje decydują się na społeczną dyskusję o sprawach ważnych dla ogółu, a spychanych ciągle przez gospodarzy regionu na margines, mianowicie:
1. Stowarzyszenie ROD WIEŻA 1916 zrzeszające twórców audiowizualnych mając gotowe projekty adaptacji i zezwolenie Urzędu Ochrony Zabytków przy partnerskiej współpracy Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu od 10 lat usiłuje bezskutecznie przekonać włodarzy miasta i gminy Ostrzeszów do przebudowy nieczynnej wieży ciśnień i zorganizowania w niej Ośrodka Edukacji Artystycznej.
2. Od kilku lat miłośnicy fotografii spotykają się w Bibliotece Publicznej i Muzeum Regionalnym na zajęciach warsztatowych czy też wystawach zbiorowych i indywidualnych. Jednak to za mało, aby świadomie posługiwać się nowym uniwersalnym językiem jakim jest fotografia i sztuki wizualne. Dr Wiesław Przybyła wyjaśni to w raporcie „Edukacja artystyczna w szkołach i instytucjach regionu ostrzeszowskiego”.
3. Ostrzeszowscy hipsterzy – młodzi niezależni i utalentowani artyści – w ubiegłym roku zaczęli dopominać się w mediach społecznościowych o swoją formalną obecność w życiu naszego środowiska. Prof. Piotr Łuszczykiewicz opowie o znaczeniu awangardowych twórców dla lokalnych społeczności w wykładzie „Hipsterzy jako współcześni autentyści”
4. I ostatni przyczynek do debaty to apogeum ignorancji na temat kultury w ubiegłorocznych przedwyborczych dysputach kandydatów na włodarzy miasta i regionu, podczas których pojęcie kultury kojarzono tylko ze sportem i turystyką.
Wobec powyższego nadszedł czas, aby pamiętając o przeszłości przypomnieć rolę kultury i zauważyć obecność jej twórców w naszym regionie.
Zapraszam na debatę
Stanisław Kulawiak – prezes Stowarzyszenia Regionalny Ośrodek Dokumentacji WIEŻA 1916
Malarz i grafik Edward Haladyn z jednym z ostatnich swoich obrazów, Ostrzeszów 2007, fot. Grzegorz Kosmala
Fragment historii gniazda „Sokół” w Ostrzeszowie zamieszczanej w kilku numerach GO w 1922 roku, „Gazeta Ostrzeszowska” nr 26 z dnia 22 sierpnia 1922 r. 
Towarzystwo Kołowników – „Sokół” Ostrzeszów, 1905 r., fot. Marian Malinowski
